Ε: Ο Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken είπε στις 28 Απριλίου πως η Κίνα δεν μπορεί να τα έχει όλα, με το να είναι μέλος της UNCLOS από τη μία, αλλά και να απορρίπτει τους όρους της από την άλλη, συμπεριλαμβανομένης και της δεσμευτικής φύσης οποιασδήποτε απόφασης διαιτησίας. Ποιά είναι η απάντησή σας;
Α: Δεν μπορώ παρά να δηλώσω με λύπη πως ο κ. Blinken, είτε δεν γνωρίζει τίποτα για τη φύση των σχετικών διαφορών στη Νότια Σινική Θάλασσα, καθώς και για το τι αναφέρεται στη UNCLOS, είτε απλά κατονομάζει την Κίνα κατά βούληση χωρίς λόγο.
Η Κίνα έχει ξεκάθαρα δηλώσει σε πολλαπλές περιστάσεις τη θέση της αναφορικά με το σχετικό ζήτημα. Θα ήθελα να επαναλάβω τα ακόλουθα σημεία:
Πρώτον, το ζήτημα των διαφορών στη Νότια Σινική Θάλασσα είναι εδαφικής φύσεως πάνω σε νησιά και υφάλους της περιοχής, καθώς και φύσεων θαλάσσιας οριοθέτησης για τα ύδατα της περιοχής. Ωστόσο, όπως και να «μασκαρέψει» τις διεκδικήσεις της η πλευρά των Φιλιππίνων, δεν μπορεί να αποκρύψει την πραγματική πρόθεσή της να αναιρέσει την εδαφική εθνική κυριαρχία της Κίνας πάνω στα σχετικά νησιά και υφάλους της Νότιας Σινικής Θάλασσας, καθώς και τα θαλάσσια δικαιώματα και συμφέροντα της Κίνας. Όταν πρόκειται για θέματα που σχετίζονται με την εθνική εδαφική κυριαρχία, καμία χώρα στον κόσμο δεν θα δεχθεί μια λύση, η οποία επιβάλλεται από έναν τρίτο μηχανισμό διαχείρισης διαφωνιών, μη δικής της αποδοχής.
Δεύτερον, η UNCLOS δεν έχει καμία σχέση με ζητήματα εδαφική κυριαρχίας. Όσον αφορά ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης, η UNCLOS επιτρέπει προαιρετικές εξαιρέσεις στην εφαρμογή των υποχρεωτικών διαδικασιών επίλυσης διαφωνιών, όπως είναι η υποχρεωτική διαιτησία. Η Κίνα έκανε μια διακήρυξη το 2006, όπου εξαίρεσε διαφωνίες αναφορικά με θαλάσσιες οριοθετήσεις από διαδικασίες διαιτησίας. Περισσότερες από 30 τρίτες χώρες έκαναν επίσης παρόμοιες διακηρύξεις. Τέτοιου είδους διακηρύξεις έχουν γίνει ένα αναπόσπαστο κομμάτι των διαδικασιών επίλυσης διαφορών της UNCLOS, δεσμεύοντας όλες τις πλευρές.
Επομένως, αυτό που υπέβαλλαν οι Φιλιππίνες δεν είναι κατάλληλο για υποχρεωτική διαιτησία. Και μάλιστα δεν υπάρχει καν βάση για το σχηματισμό διαιτητικού δικαστηρίου. Πώς μπορεί να είναι δεσμευτικό, αν η απόφαση εκδίδεται από ένα θεσμό που προφανώς δεν έχει καμία δικαιοδοσία; Με τη μη αποδοχή και μη συμμετοχή στην διαιτησία, η Κίνα διατηρεί την ιερότητα του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης και της UNCLOS και αντιτίθεται στην κατάχρηση του νόμου. Αν κάποια χώρα ή κάποιος λαός ισχυρίζεται πως η μη αποδοχή της λεγόμενης διαιτησίας σημαίνει ταυτόχρονα και παράβαση του διεθνούς δικαίου, αυτό αποκαλύπτει την άγνοιά τους για το διεθνές δίκαιο. Αν συνεχίσουν να δημιουργούν θέμα για αυτό, τα κρυφά τους κίνητρα δεν θα μπορέσουν να παραμείνουν για πολύ κρυφά.
Τρίτον, οι ΗΠΑ δεν είναι χώρα μέλος της UNCLOS. Παραμελεί τη φύση της υπόθεσης διαιτησίας που ξεκίνησε από τις Φιλιππίνες, αγνοεί το γεγονός πως το διαιτητικό δικαστήριο δρα εκτός δικαιοδοσίας του, επιλεκτικά ξεχνά τι συνήθιζε να κάνει με τις διεθνείς αποφάσεις και υποθάλπει συζητήσεις για τη δεσμευτική φύση των διαιτητικών αποφάσεων. Νομίζω ότι όλοι γνωρίζουν πολύ καλά τι έχουν πραγματικά στο νου τους.
Τέλος, οι ΗΠΑ, οι οποίες δεν έχουν ακόμα ενταχθεί στη UNCLOS, πήραν μια πρωτοβουλία το 1979, πριν από τη συμφωνία της UNCLOS, και θεσμοθέτησαν τις λεγόμενες «επιχειρήσεις ελεύθερης ναυσιπλοΐας, για να σταθούν ενάντια στο διεθνές δίκαιο. Αυτό δημιουργεί και επιβάλει την -Αμερικανικού τύπου- τάξη πραγμάτων στη θάλασσα, εκτός πλαισίου της UNCLOS, το οποίο δεν είναι τίποτα άλλο παρά η λογική και η πρακτική μιας ηγεμονίας. Είναι κοινό μυστικό πως οι ΗΠΑ συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο μόνο όταν αυτό συνάδει με τα συμφέροντά τους. Σε αυτήν την περίπτωση, οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να κάνουν κριτικά σχόλια εναντίον της Κίνας.